از ابتدای اسلام، دشمنان با توطئه‌های گوناگون برای کمرنگ کردن مساجد تلاش می‌نمودند. از مهم‌ترین ترفندهای کفار و سایر دشمنان اسلام برای محو اسلام کمرنگ کردن نقش مساجد و کم رونق نمودن مساجد بوده است. این حیله خائنانه تا حدی موثر واقع شد. اما انقلاب اسلامی از ابتدا سعی در احیای نقش پررنگ مساجد داشت.

مرحوم امام خمینی(ره) با تأکید بر نقش محوری مسجد در خنثی کردن نقشه های دشمنان اسلام می فرماید: «اینها از مسجد می ترسند، من تکلیفم را باید ادا کنم به شما بگویم، شما دانشگاهی ها شما دانشجوها، همه تان مساجد را بروید پر کنید، سنگر هست اینجا، سنگرها را باید پر کرد»[1]

و در جایی دیگر می فرمایند: «مساجد و محافل دینیه را که سنگرهای اسلام در مقابل شیاطین است، هرچه بیشتر گرم و مجهز نگه دارید»[2]

[1] . صحیفه امام، ج 12، ص 393.  [2] . همان، ج 2، ص 451. 

در زمان نبی مکرم اسلام(ص)، از جمله مهم‌ترین کارکردهای مسجد، ایجاد بینش صحیح و بسیج نمودن عمومی مردم برای مقابله با کفار و جهاد بوده است. این نقش که سال‌ها به فراموشی سپرده شده بود، در نهضت روحانیون شیعه به رهبری امام خمینی(ره) در سال 1342 هجری‌شمسی و نیز در جریان انقلاب اسلامی، این کارکرد مسجد احیا شد. در زمان 8 سال دفاع مقدس نیز پر رنگ‌تر از گذشته و در تمامی شهرهای کشور، از جذب نیرو گرفته تا آموزش و اعزام و پشتیبانی و دیگر فعالیت‌ها مساجد نقش بسیار اساسی را ایفا نمودند. بدیهی است که اگر تدبیر و بیانات روشنگرانه حضرت امام خمینی(ره) نبود، مساجد نمیی‌توانست به جایگاه حقیقی خود در این زمینه بازگردد و او بود که مساجد را دوباره مرکز جنبش‌ها و حرکت‌های اسلامی نمود و می‌فرمود: «مسجد در اسلام و در صدر اسلام همیشه مرکز جنبش و حرکت های اسلامی بوده... از مسجد تبلیغات اسلامی شروع می شده است، از مسجد حرکت قوای اسلامی برای سرکوبی کفار و وارد کردن آنها در [زیر] بیرق اسلام بوده است. شما که از اهالی مسجد و علمای مساجد هستید، باید پیروی از پیغمبر اسلام (ص) و اصحاب آن سرور کنید و مساجد را برای تبلیغ اسلام و حرکت اسلامیت و قطع ایادی شرک و کفر و تأیید مستضعفین در مقابل مستکبرین قرار دهید.»

صحیفه حضرت امام(ره)، ج 7، ص 65.